توضیحات

تیرچه بلوک چیست

سقف تیرچه بلوک شامل تعدادی تیر T شکل است که در کنار هم گذاشته می‌شود. تیرچه بلوک در واقع به یک دال یک‌طرفه اطلاق می‌شود. عناصر اصلی تشکیل‌دهنده تیرچه بلوک، شامل تیرچه و بلوک یا همان یونولیت، میلگرد حرارتی، افت، میلگرد منفی و بتن‌پوششی یا درجا است.
در سیستم تیرچه بلوک، از تیرچه‌ها، به عنوان‌ تیر فرعی استفاده می‌شود. همچنین در این سیستم، یونولیت‌ها به عنوان پرکننده به کار می‌روند و نقش سازه‌ای ندارند. در بین مصالح ساختمانی، تنها فولاد تحمل نیروی کششی را دارد. استفاده از بتن و دیگر مصالح ساختمانی تاثیری در این نیروی کششی ندارد. تیرچه‌های معمولی توسط میلگردهایی مهار می‌شوند که شامل میلگرد خرپا نمره 6 یا 8، میلگرد کف‌پا یا اصطلاحا میلگرد کششی 6 تا 16، میلگرد فوقانی خرپا و میلگرد فشاری نمره 6 یا 8 می‌شوند.

انواع میلگرد به کار رفته در تیرچه بلوک

میلگردهای مورد استفاده در تیرچه‌های معمولی دارای انواع مختلفی هستند. در زیر به اختصار به توضیح هر کدام از این میلگردها می‌پردازیم.

میلگرد خرپا

این نوع میلگرد طوری طراحی شده است که آرماتورهای قسمت بالا و زیر سقف را به هم متصل می‌کند. به طور کلی میلگرد خرپا، نقش مهارکنندگی را ایفا می‌کند و در نهایت باعث زیاد شدن میزان مقاومت کششی و فشاری آرماتور می‌گردد. معمولا ارتفاع خرپاها به 16 سانتی‌متر می‌رسد. اصولا در سقف‌هایی که بار زیادی دارند از خرپا استفاده می‌شود.

میلگرد کف پا

تعداد میلگردهای کف پایی که معمولا در سقف‌های تیرچه بلوک مورد استفاده قرار می‌گیرند، حداقل دو عدد است. همچنین قطر این نوع میلگردها بین 8 تا 16 میلی‌متر است. در تیرچه‌هایی که ضخامت بتن پاشنه آن‌ها از 5.5 سانتی‌متر بیشتر باشد، می‌توان میلگردهای کششی با قطر 20 سانتی‌متر به کار برد. گاهی اوقات برای پایین آوردن هزینه و نیز پیوستگی بیشتر اجزای تیرچه بلوک از میلگرد آجدار به جای میلگرد کششی استفاده می‌شود.

میلگرد بالایی

از میلگرد بالایی می‌توان جهت بیشتر کردن تحمل نیروی فشاری خرپا در مرحله باربری تیرچه استفاده کرد. قطر این نوع میلگرد معمولا بین 6 تا 12 میلی‌متر متغیر است. عموما قطر میلگردها بر اساس فاصله جوش‌های میلگرد عرضی، ارتفاع خرپا، ضخامت بتن پوششی، نوع میلگرد، طول دهانه و فاصله تیرچه‌ها تعیین می‌شود که بر قیمت میلگرد در نهایت اثر گذار است.

انواع تیرچه بلوک

به طور کلی انواع سقف‌های تیرچه بلوک به دو دسته سقف‌های با تیرچه بتنی و سقف‌های با تیرچه فولادی تقسيم می‌شوند. هر کدام از این دو نوع سقف، از لحاظ اجرایی، کاربردی و همچنین بلوک مورد استفاده، مدل‌های متنوعی دارند.

تیرچه بتنی

در کشور ما رایج‌ترین سقف‌های تیرچه بلوک، از نوع بتنی هستند که با قالب فلزی (موقت) یا سفالی (دائمی) ساخته می‌شوند.
تیرچه بتنی، به نوعی المان از پیش ساخته شده اطلاق می‌گردد که از بتن و آرماتورهای فولادی تشکیل شده است. برای ساخت تیرچه بتنی، باید آرماتورها به یک خرپا با مقاومت ایستایی بالا متصل شوند.
در واقع سقف‌های غیرفولادی، کمکی به استحکام و مقاومت سقف نمی‌کنند و تنها باعث بالا رفتن بار مرده سقف یا دال می‌شوند. بنابراین برای استحکام سقف تیرچه بلوک بتنی، باید فولاد جایگزین بتن ناحیه کششی شود. از این رو فقط بتن پاشنه تیرچه، در قسمت‌هایی که قرار است فولادهای کششی را در خود جای دهد، در سقف ریخته می‌شود. این نوع سقف‌ها از لحاظ اقتصادی کاملا به صرفه هستند و روز به روز مصرف آن رواج بیشتری پیدا می‌کند.

تیرچه کرومیت یا فلزی

تیرچه‌های فلزی از یک تسمه ورقه‌ای با دو بال در قسمت‌های تحتانی و فوقانی ساخته شده‌اند. تیرچه کرومیت باعث بالا رفتن سرعت اجرای سقف ريزي می‌شود. از این رو می‌توان گفت جهت استفاده در پروژه‌هایی که نیاز به سرعت بالا دارند، مناسب هستند. طول این تیرچه‌ها تقریبا 6 متر است و وزن آن‌ها، به 10 کیلو گرم هم می‌رسد.

تیرچه صنعتی

تیرچه‌های صنعتی یا مکانیزاسیون، از خرپای فلزی تشکیل شده‌اند. در این تیرچه‌ها، میلگردهای برشی توسط نقطه جوش به آرماتورهای تحتانی و فوقانی وصل شده‌اند. طول و عرض تیرچه‌های صنعتی از عوامل موثر بر قيمت آن‌ها است. در واقع قیمت نهایی آن‌ها بر اساس میزان طول و عرض برش خورده محاسبه می‌شود.

تیرچه های پیش تنیده

بعضی از تیرچه‌های بتنی دارای مقطع سپری شکل هستند و به صورت از پیش تنیده شده به بازار عرضه می‌شوند که به آن‌ها پیش تنیده می‌گویند. میلگردهای تحتانی در این نوع تیرچه‌ها از قبل، توسط دستگاه‌های مخصوص کشیده شده‌اند و تا هنگامی که بتن کاملا سخت شود، در همان حالت قرار می‌گیرند.

نحوه قرار گیری و اجرای تیرچه بلوک

طرز قرارگیری تیرچه بلوک به این صورت است که تعدادی تیر T شکل به صورت موازی در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند. بتن درجا، در بالای سقف قرار می‌گیرد و باعث اتصال تیرچه‌ها به یکدیگر می‌شود. تیرچه‌هایی که جهت استفاده در تیرچه بلوک به کار می‌روند، شامل تیرچه‌های بدون فندوله و فندوله‌دار هستند. ریختن بتن بر روی تیرچه‌ها، باعث یکپارچه شدن اجزای سقف تیرچه بلوک می‌شود.
برای این‌که بتوان یک سقف تیرچه بلوک مطمئن و خوب اجرا کرد، ابتدا باید تیرچه‌ها روی پل‌های اصلی، در ترازهای مشخص کارگزاری شوند. پل‌های اصلی همان تیرهای فلزی هستند. در این مرحله، فاصله بین تیرچه‌ها، توسط بلوک‌های توخالی پر می‌شوند. بعد از نصب میلگردهای تکمیلی، با توجه به نقشه‌های اجرایی، نوبت به بتن ریزی دال سقف می‌رسد. مرحله بعدی شامل شمع‌بندی، یعنی ایجاد تکیه‌گاه موقت می‌شود. در این مرحله به محض این‌که تیرچه‌ها و بلوک‌های انتهایی بین دو تکیه‌گاه اصلی قرار گرفتند، عملیات شمع‌بندی و قالب‌بندی صورت می‌گیرد.

مراحل شمع‌بندی توسط چهار تراش که عمود بر تیرچه هستند، صورت می‌گیرد. در عملیات قالب‌بندی، آرماتورهای اصلی تیرچه باید به اندازه 10 تا 15 سانتی‌متر با تیرهای اصلی درگیر شوند. نکته مهم در مورد تیرچه‌ها این است که تیرچه‌های با جان باز، قبل از یکپارچه شدن، قادر به تحمل بار سقف نیستند.